Shiella Cervantes
Ina
Galing sa Bahay Kubo sa Bahay na Bato

Sa Pilipinas, maraming mga lumang bahay.  Ang unang bahay, ang “bahay kubo” o “nipa hut” sa ingles ay ang bahay ng mga Pilipino na nakatira sa mga probinsiya hanggang ngayon.  Ang kanyang arkitektura ay bagay na bagay para sa klima ng Pilipinas kasi madaling siyang igawa uli pagkatapos ng bagyo, baha, o lindol.

            Noong dumating ang mga espanol, dala dala nila ang arkitektura nila, pero ang mga batong bahay na ginagamit nila ay madaling nasipa kapag lumindol.  Noong lumaki ang mga bayan at asyenda, ang mga may pera ay gumawa ng mas malaking mga bahay.  Ang tawag sa mga bahay nito ay “principalia” at “ilustrados”.  Itong mga bahay ay ginaya sa mga bahay kubo at ng mga bahay ng “Europe” at “Asia”.  Ang nga bahay nito – ang mga bahay na bato – ay naging ang pinakabantog na bahay sa Pilipinas.

            Ang mga bahay na ito ay bukod-tangi sa mga nakatira sa loob nila at sa ibat ibang mga lugar.  May pagkakaiba sila, pero may mga katangian na pareho.  Ang mga bahay nito ay dalawang palapag - nakatira ang pamilya sa pangalawang-istory.  Malaki ang mga bintana dito.  Ang mga pinto nila ay capiz shell na puwedeng isara kapag bagyo.  Kapag umulan, pumasok ang hangin sa maliit na bintana sa ibabaw ng mga bintanang malaki.  Sa ilalim ng mga malaking bintana, mga maliit na bintana na binubuksan sa gabi.

            Ang ilalim ng mga ding-ding ng bahay kubo ay bato.  Ang mga mas mura na bahay ay gawa sa kahoy.  Ngayon, ang unang palapag ay “hollow blocks”.  Ang tawag sa puwestong ito ay “zaguan”.  Noon, nakapuwesto dito ang karwahe o kalesa ng pamilya, pero ngayon ang puwestong ito ay ang opisina o kaya  “sari-sari store” ng pamilya. 

            Ang salitang bahay ay halos pareho sa salitang buhay.  Bukod doon, ang salitang bahay bata ay ang “uterus” sa Ingles.  Dito nag-uumpisa ang buhay.  Ang mga bata ay pinanganak sa bahay ng kanyang magulang.  Lumalake siya doon, at binibista siya doon ng mga mahal niya sa buhay.  Bukod doon kapag namatay ang tao, ang paglalamay ay nasa bahay din. 

           Pareho ng mga “endangered species”, na wawala ang mga bahay nito.  Ang dating pinaka-mahahalagang katangian ng bahay ay wala na.  Pinapalitan sila ng “strip malls” at ng mga bahay na walang katangian.  Pinapalitaw sa mga bintana ang AC (aircon).  Dahil dito, maaaring maligaw ang tao kasi hindi niya na alam ang mga nasa puwesto niya.  Ngayon, nasa probinsiya lang ang mga bahay nito.