Jeff Apostol
Richard Dela Rosa
Tag 1 Part 2
Independent Study Project

Ang Tinikling

Ang tinikling ay ng halo-halo ng biyaya at kilusan na paa.  Laban-laban sa pagitan ng paa at sunga na kawayan. 

Ang tinikling may ebulusyon dati naging pambansa sayaw ng Pilipinas.  Ang "Tikling" ibon ("heron") ay patayo sa kanyang mga mahaba at payat na binti.  Ang sayaw na Tinikling naglalarawan ng paraan ang ibon pagalawin kanyang mga binti sa pagitan na damo.  Itong ay isang bersiyon ng tinikling, kundi mayroon ikalawa mga kuwento magaspang.

Ito ay isang kuwento sabihin hinggil sa mga araw ng pamumuno na Kastila (1500-1898).  Noong panahon ng iyan mga araw, walang katuwaan o saya para sa mga "indios," o katutubo Pilipino.  Sa ilalim ni "encomienda" sistema, itong mga katutubo Pilipino gumawa araw-araw sa mga hacienda ni Kastila. Sila ay mawala ng kontrol ni kanilang mga lupa sa mga encargado para kay hari ni Kastila.  Mawala sila ng kontrol ni kanilang kapalaran sa ilalim ni "exploitative" sistema.  Para sa apat na raan taon, ang mga katutubo Pilipino ay naging ng "labor force" sa kanilang sarili lupa.

Para sa mga katutubo manggangawa ang umalis sa mga bukid kasi mabagal sila, nakatagpo sila ng parusa kung saan sila ay tumindig sa pagitan ni mga magaspang tikin na kawayan. Pinag-umpog ng mga tikin na kawayan para paluin ng paa ni mga katutubo manggangawa.  Umilag ng mga tikin ang mga manggangawa sa lumukso  pataas at ibaba kung hiwalay ang tikin na kawayan.  Ang paa ni katutubo ay pasang-pasa kasi may tinik sa mga tikin na kawayan.  Itong tipo ng parusa naging ng bisyoso siklo - kung ang paa na manggangawa ay pasa, hindi sila nagtratrabaho at lalo sila pa parusa ang katutubo manggangawa.                 

Binalak ng mga magsasaka ang sayawan sa sakuna, noong pagbalik sa mga bukid na kanin kasama ng peklat at dugo na sa paa.  Tinisi ng mga magsasaka at sakit nasa katawan nila noong humakban ng mga paa sa kanin.  Pinilit ng magsasaka buhatin ang paa.  Kasama itong kilusan sa aninag, tila ang magsasaka ay ang ibon na Tikli.  Samakatuwid, ipapanilawag kung paano kailangan alsahin ang mga magsasaka ng paa para sa umiwas ng sakit ng kawayan. 

Binagu ang kuwento ng sayawang Tinikling.  Dati, ay isang hamuning paligsahan sa bayan kalakip tugtog ni Iberia.  Ang tugtog ay mga pisi.  Laruan mabilis.  Ngayon araw mahirap ang sayaw.  Naging ang sining.  Tuwing araw naglalaruan ng tugtog at naguumpisa nagdiriwang, ginaya ng sayawan ang Tikli.  Ang Tikli lumakad sa pagitan ng mga tangkay na damo, tumatakbo sa iababaw ng mga sanga na puno, o umiiwas ng mga patibong na bamboo. 

Ngayon araw, paborito ang Tinikling sa mga pulo na Visaya, lalo na sa mga pulo na Leyte.  Sinasayaw ang Tinikling sa hapon ng Linggo.  Karaniwang pangyayari gumanap ang sayawan sa “barrio fiesta.”  Ang barrio fiesta ay nagdiriwang para ng pasasalamat isang beses sa taon.  Mayroon mga kamaganak at mga kaibigan sa kuminidad.  Mayroong ang tugtugin, sayawan, laruan, at katuwaan.

http://www.angelfire.com/il2/iShDhAtChOo/TiNiKLiNg.html

http://www.boondocksnet.com/sctexts/lam98a.html

http://www.sinfonia.or.jp/~infortec/hotspots/boracay/tinikl.htm

http://www.asd.k12.ak.us/Schools/West/Countries/Philippines/Filipinodance.html